-
1 rozum
chłopski rozum gesunder Menschenverstand m;brać na zdrowy rozum nüchtern betrachten;mieć swój rozum seinen eigenen Kopf haben;nauczyć pf k-o rozumu jemanden zur Vernunft bringen, jemandem den Kopf zurechtrücken;więcej szczęścia niż rozumu mehr Glück als Verstand;być niespełna rozumu nicht ganz bei Verstand sein;pójść pf po rozum do głowy sich etwas einfallen lassen; sich besinnen;pozjadać pf wszystkie rozumy die Weisheit mit Löffeln gefressen haben -
2 rozum
czysty \rozum filoz reine Vernunft fkierować się \rozumem ein Vernunftmensch seinprzemówić komuś do \rozumu jdn zur Vernunft bringenty chyba straciłeś \rozum du hast wohl den Verstand verloren3) iść po \rozum do głowy sich +dat etw überlegenmasz więcej szczęścia niż \rozumu du hast mehr Glück als Verstandod wódki \rozum krótki ( przysł) Saufen macht dummwydaje się mu, że pozjadał wszystkie \rozumy er glaubt, die Weisheit mit Löffeln gefressen zu haben ( fam), er glaubt, die Weisheit [alleine] gepachtet zu haben ( fam)kogo Bóg chce ukarać, temu \rozum odbiera ( przysł) wen Gott strafen will, dem verwirrt er die Sinne -
3 grosz
bez grosza ohne einen Pfennig;co do grosza auf Heller und Pfennig;nie dać złamanego grosza keine müde Mark ausgeben;nie mieć za grosz rozumu nicht fürn Groschen Verstand haben;nie mieć za grosz szczęścia kein bisschen Glück haben;nie śmierdzieć groszem knapp bei Kasse sein;za grosze spottbillig;kosztować grosze ein paar Pfennige kosten -
4 nauczyć
uczyć (być nauczycielem) unterrichten;uczyć fizyki Physik unterrichten;uczyć języka niemieckiego Deutsch unterrichten;uczyć gry na gitarze Gitarrenunterricht geben;uczyć pływać k-o jemandem Schwimmen beibringen;uczyć k-o (+ inf) jemandem beibringen zu (+ inf);doświadczenie uczy, że … die Erfahrung lehrt, dass …;uczyć się języka niemieckiego Deutsch lernen;uczyć się na pamięć auswendig lernen;uczyć się do egzaminu für eine Prüfung lernen;uczyć się na błędach aus Fehlern lernen;uczyć sie (być uczniem) lernen -
5 niespełna
być niespełna rozumu nicht ganz bei Verstand sein -
6 apoteoza
apoteoza [apɔtɛɔza] f( idealizacja) Apotheose f\apoteoza rozumu/postępu Idealisierung f der Ratio/des Fortschritts -
7 krzta
-
8 nauczać
I. vt\nauczać kogoś czegoś ( głosić nauki) jdn etw lehren; ( uczyć w szkole) jdn etw unterrichten; ( pokazać, jak należy coś robić) jdm etw beibringennauczyć kogoś rozumu jdn zur Vernunft bringenjuż ja cię nauczę! das sollst du mir büßen!II. vrnauczyć się czegoś etw lernen -
9 niespełna
nicht ganz, fastza \niespełna tydzień in ungefähr einer Wocheona ma \niespełna czterdzieści lat sie ist fast vierzig Jahre alt -
10 odchodzić
vi1) ( oddalać się) weggehen, fortgehen4) ( zwalniać się z pracy)\odchodzić na emeryturę in Pension gehenodejść ze stanowiska seine Stelle aufgeben [ lub räumen]5) ( rozgałęziać się) gałęzie: sich +akk verzweigen6) ( krzyżować się) ulice: abzweigen8) ( opuszczać kogoś)odejść od kogoś jdn verlassen9) \odchodzić od rozumu [ lub zmysłów] ze zmartwienia vor Sorge den Verstand verlieren [ lub [wie] von Sinnen sein] -
11 odmawiać
II. vt2) rel\odmawiać modlitwę ein Gebet sprechen3) ( nie udzielać)\odmawiać komuś czegoś jdm etw verweigern\odmawiać zrobienia czegoś verweigern, etw zu tun\odmawiać zgody/posłuszeństwa die Erlaubnis/den Gehorsam verweigern4) ( negować)\odmawiać komuś prawa do czegoś jdm das Recht zu etw absprechen\odmawiać komuś talentu/rozumu jdm Talent/Verstand absprechen5) nerwy/nogi odmawiają mi posłuszeństwa meine Nerven/meine Beine versagen mir den Dienst -
12 odsądzać
absprechen, aberkennenodsądzić kogoś od talentu/rozumu jdm Talent/Verstand absprechen\odsądzać kogoś od czci i wiary jdn für ehrlos erklären -
13 potęga
potęga [pɔtɛŋga] fdojść do potęgi eine Macht werden, mächtig werdencztery do potęgi trzeciej vier hoch dreipodnieść liczbę do potęgi drugiej eine Zahl in die zweite Potenz erhebendo n-tej potęgi in die n-te Potenz -
14 przemawiać
przemawiać [pʃɛmavjaʨ̑] < perf przemówić>I. vi1) ( wygłaszać mowę) sprechen, eine Ansprache halten2) ( odzywać się)\przemawiać do kogoś jdn ansprechen [ lub anreden]3) ( przejawiać się)w jej głosie przemawiało niezadowolenie aus ihrer Stimme sprach Unzufriedenheitprzemawia przez niego nienawiść aus ihm spricht der Hass4) \przemawiać komuś do rozumu an jds Vernunft appellieren\przemawiać komuś do sumienia jdm ins Gewissen redenII. vimpers1) ( przekonywać)to do mnie nie przemawia das überzeugt mich nicht\przemawiać za czymś/przeciwko czemuś für etw/gegen etw sprechen -
15 bringen
bringen ['brɪŋən] <brachte, gebracht>vt3) (weg\bringen) odnosić [ perf odnieść]6) ( begleiten)jdn nach Hause/zur Tür \bringen odprowadzić kogoś do domu/drzwi7) (fam: darbieten) Artist, Theater: zaprezentować; Kino: wyświetlić; Schauspieler: przedstawić; Fernsehen: wyemitowaćwas bringt das Fernsehen/Kino heute? co dziś grają w telewizji/kinie?8) ( veröffentlichen) opublikowaćjdn vor Gericht \bringen postawić kogoś przed sądemjdn in Bedrängnis \bringen pogrążyć kogoś w opresjijdn um den Schlaf \bringen wyrwać kogoś ze snudu wirst mich noch um den Verstand \bringen! ty mnie jeszcze przyprawisz o utratę rozumu!das Gespräch auf jdn/etw \bringen skierować rozmowę na kogoś/cośetw nicht von der Stelle \bringen nie móc ruszyć czegoś z miejscajdn dazu \bringen etw zu tun skłonić kogoś do zrobienia czegośjdn so weit \bringen, dass er aufgibt nakłonić kogoś do rezygnacjijdn zum Weinen \bringen doprowadzić kogoś do płaczuetw durcheinander \bringen (in Unordnung \bringen) zrobić bałagan; ( verwechseln) pomylić coś z czymśsie brachte es auf 105 Jahre dożyła 105 lat ( pot)es auf eine Zwei in Deutsch \bringen dostać czwórkę z niemieckiego18) ( Erfolg haben)es zu etw/nichts \bringen wiele osiągnąć/niczego nie osiągnąćdas kannst du doch nicht \bringen! to ci się nie uda!es [voll] \bringen potrafić coś21) (fam: funktionieren)es nicht mehr \bringen Motor: już nie działać22) ( sich aneignen)etw an sich ( akk) \bringen przywłaszczyć sobie coś23) ( bewältigen)etw hinter sich ( akk) \bringen uporać się z czymśetw mit sich \bringen pociągnąć za sobą jakieś skutki25) (fertig \bringen)es nicht über sich ( akk) \bringen etw zu tun nie móc się przemóc do zrobienia czegoś -
16 dicht
-
17 spuken
vi unpers1) ( geistern)in diesem Haus spukt es w tym domu straszy2) ( fig)in den Köpfen der Menschen \spuken Vorstellung, Aberglaube: być zakorzenionym w umysłach ludzibei jdm spukt es ktoś jest niespełna rozumu ( pot) -
18 Vernunft
rozsądek m\Vernunft annehmen pójść za głosem rozsądkunimm doch \Vernunft an! opamiętaj się!jdn zur \Vernunft bringen przemówić komuś do rozsądku [o rozumu] -
19 Verstand
Verstand [fɛɐ'ʃtant] <-[e]s> mrozum mbei klarem/nicht bei klarem \Verstand sein być/nie być przy zdrowych zmysłachjdn um den \Verstand bringen pozbawić kogoś rozumuetw mit \Verstand essen/trinken jeść/pić coś z rozmysłemden \Verstand verlieren stracić rozum
См. также в других словарях:
nie mieć rozumu (w głowie [i syn.]) — {{/stl 13}}{{stl 33}} być głupim, postępować nierozsądnie :{{/stl 33}}{{stl 10}}Nie masz rozumu, po co tam idziesz? Musiałbym nie mieć rozumu we łbie, żeby mu wierzyć. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
niespełna rozumu — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. {{/stl 8}}{{stl 7}} o człowieku: chory psychicznie, szalony, nienormalny lub głupi, nierozsądny : {{/stl 7}}{{stl 10}}Niespełna rozumu ojciec zabił swoje dziecko. Jakiś bęcwał niespełna rozumu włamał się do stacji trafo … Langenscheidt Polski wyjaśnień
uczyć się – nauczyć się rozumu — {{/stl 13}}{{stl 7}} wyciągać wnioski z własnych, wcześniej popełnionych błędów, nabierać życiowej mądrości, rozsądku : {{/stl 7}}{{stl 10}}Jeszcześ się rozumu nie nauczył?! Człowiek się uczy rozumu przez całe życie. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
być niespełna rozumu — {{/stl 13}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} być chorym psychicznie, wariatem {{/stl 7}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}2. {{/stl 12}}{{stl 7}} być głupim; zachowywać się, postępować nienormalnie, nierozsądnie : {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
dostawać – dostać małpiego rozumu — {{/stl 13}}{{stl 8}}pot. {{/stl 8}}{{stl 7}} głupieć, tracić poczytalność, wpadać w apatię, furię, szał, zachowywać się agresywnie, nieobliczalnie : {{/stl 7}}{{stl 10}}Po wódce mój mąż dostaje małpiego rozumu. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
mieć więcej szczęścia niż rozumu — {{/stl 13}}{{stl 7}} mieć szczęście, odnieść sukces mimo braku ostrożności, beztroski, niewielkiego wkładu pracy : {{/stl 7}}{{stl 10}}Miałeś więcej szczęścia niż rozumu, że nie spadłeś. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
rozum — 1. Brać coś na rozum «zastanawiać się nad czymś, rozważać coś»: Może dlatego właśnie, że instynkt jest tak zawodny, lubimy brać wszystko na rozum. Cosm 7/1999. 2. Iść, pójść, sięgnąć, pot. skoczyć po rozum do głowy «zastanowiwszy się znaleźć na… … Słownik frazeologiczny
rozum — m IV, D. u, Ms. rozummie; lm M. y, D. ów 1. «władza poznawcza umysłu ludzkiego, zdolność myślenia, poznawania, wykrywania związków zależności między postrzeganymi rzeczami, zjawiskami i formułowania sądów, orzekania o tych zjawiskach i… … Słownik języka polskiego
rozum — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. mnż I, D. u, Mc. rozummie {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} właściwa człowiekowi zdolność pojmowania, wnioskowania, wydawania sądów, umożliwiająca mu poznanie rzeczywistości; umysł : {{/stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Verstand — 1. Am Verstande trägt man nicht schwer. Die Finnen sagen: Verstand verwundet nicht den Kopf des Mannes. (Bertram, 41.) 2. Besser Verstand und fröhlicher Muth als fürstliche Schätze und königlich Gut. 3. De Verstand kummt mit de Jahre und de… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
Kopf — 1. Abgehauener Kopf braucht keine Sturmhaube mehr. 2. Am Kopf des Narren lernt der Junge scheren. Die Araber in Algerien: Am Kopfe der Waise macht der Chirurg Versuche. Die ägyptischen Araber: Er lernt das Schröpfen an den Köpfen der Waisen.… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon